Pszczele ciekawostki
Podstawowe informacje o miodzie
Miód wytwarzany jest przez pszczoły ze znoszonego przez nie do ula nektaru z kwiatów drzew, krzewów i innych roślin lub ze spadzi. Dlatego mówimy że mamy miody nektarowe, spadziowe i nektarowo-spadziowe. W zależności od tego z jakich kwiatów pszczoły zbierały nektar, powstały miód może być np. rzepakowy ,akacjowy, lipowy, mniszkowy, wrzosowy itd. Jeżeli miód powstał z wielu gatunków kwiatów mówimy o miodzie wielokwiatowym. Natomiast miody spadziowe mamy ze spadzi iglastej lub liściastej. Spadź jest to lepka słodka ciecz występująca w postaci kropel na igłach lub liściach powstała w wyniku ich nakłuwania przez mszyce lub czerwce , które pobierają białko a resztę wydalają. Miód nektarowo-spadziowy, to miód po części z nektaru kwiatów, po części ze spadzi. Miód jest produktem czystym chemicznie i biologicznie.
Krystalizacja jest naturalnym zjawiskiem i każdy miód ulega krystalizacji. Szybciej temu zjawisku ulegają miody zawierające więcej glukozy niż fruktozy. Krystalizacja nie zmienia wartości odżywczo-leczniczych. Każdy miód skrystalizowany (krupiec) można doprowadzić z powrotem do stanu płynnego (patoka), bez utraty jego właściwości podgrzewając do temperatury 42şC. Najlepiej robić to wstawiając miód do cieplej wody, którą można zmienić 2-3 razy. Błędem jest wkładanie miodu przed spożyciem do gorącego mleka lub herbaty. Płyny winny być letnie. Czas przebiegu krystalizacji uzależniony jest od gatunku miodu, stopnia jego dojrzałości, temperatury przechowywania. Niska temperatura w lodówce czy piwnicy przyspiesza krystalizację ale zachowuje jego właściwości. Temperatura wysoka spowalnia ten proces ale przyspiesza utratę walorów miodu. Miód jest produktem silnie higroskopijnym, łatwo wchłania wilgoć i obce zapachy. Miód należy przechowywać w szczelnie zamkniętym naczyniu w temperaturze od 6 do 10şC i wilgotności do 60% bez dostępu światła. Tak przechowywany miód nie traci swoich wartości odżywczych i leczniczych nawet do 3 lat.
Miód wielokwiatowy
Pochodzi z nektaru zbieranego przez pszczoły z różnych gatunków roślin uprawnych, leśnych, łąkowych. W zależności od terminu zbioru wyróżniamy miody wiosenne z pełni lata i jesienne. Posiadają różnorodną barwę od jasnokremowej do herbacianej. W smaku łagodny, słodki. Miód wielokwiatowy zalecany jest przy chorobach alergicznych dróg oddechowych (astma oskrzelowa atopowa, katar sienny). Zalecany jest w chorobach serca, wątroby, woreczka żółciowego. Jest cennym produktem odżywczym w stanach wyczerpania fizycznego i psychicznego organizmu.
Miód mniszkowy
Miód mniszkowy jest jedną z form miodu odmianowego. Pochodzi z nektaru kwiatowego pospolicie występującego w Polsce mniszka lekarskiego, popularnie zwanego dmuchawcem lub mleczem. Roślina ta kwitnie masowo w maju dostarczając obfitego pożytku nektarowego dla pszczół .Dojrzały miód mniszkowy odznacza się barwą jasnobrązową lub złocistożółtą. Krystalizuje się dość szybko. W smaku delikatny i nieco mdły, niekiedy cierpki. Intensywnie aromatyczny, zapachem przypomina woń kwiatów mniszka lekarskiego. Zalecany jest w chorobach wątroby, dróg żółciowych, zaburzeniach trawiennych. Korzystnie działa także przy chorobach nerek, pęcherza i dróg moczowych.
Miód rzepakowy
Miód rzepakowy jest miodem bardzo popularnym w naszym kraju. Jest miodem o największej zawartości glukozy i aminokwasów. Miód rzepakowy w stanie płynnym jest prawie bezbarwny lub lekko słomkowy. Krystalizuje się bardzo szybko, przybierając barwę od białej po kremową. Zapach jest słaby zbliżony do zapachu kwiatów rzepaku. Smak łagodny nieco mdły i bardzo słodki. Miód rzepakowy zawiera wyłącznie cukry proste z przewagą glukozy. Jest miodem łatwo przyswajalnym przez wątrobę. Polecany jest zwłaszcza przy chorobach krążenia, miażdżycy, chorobach wątroby i dróg żółciowych oraz w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych.
Miód akacjowy
Miód akacjowy pozyskiwany jest z kwiatów robinii akacjowej. Jest
miodem aromatycznym o delikatnym smaku. W stanie płynnym ma barwę
jasnosłomkową do zielonkawej lub jasnobursztynowej. Po skrystalizowaniu
co następuje bardzo długo gdyż ma wysoką zawartość cukru owocowego
fruktozy, przyjmuje barwę od białej do kremowo-żółtej. W smaku jest
delikatny słodki lekko kwaskowaty. Uchodzi za najsłodszy wśród
wszystkich miodów. Polecany jest jako cenna odżywka regeneracyjna w
stanach wyczerpania fizycznego i umysłowego. Jest zalecany diabetykom
lecz tylko tym, którzy nie biorą insuliny w zastrzykach. Znajduje
zastosowanie w schorzeniach przewodu pokarmowego. Ceniony jest również
jako środek wspomagający leczenie nerek i układu moczowego. Jest
szczególnie lubiany przez dzieci, poleca się go do słodzenia posiłków
zamiast cukru.
Miód lipowy
Aromatyczny i smaczny. Pozyskiwany jest przez pszczoły z kwiatów lipy
drobnolistnej oraz szerokolistnej, gatunków najczęściej występujących w
Polsce. Miód lipowy w stanie płynnym, ma barwę od zielonkawożółtej do
jasnobursztynowej. Po skrystalizowaniu przybiera barwę biało-żółtą do
złocistożółtej. W wyniku krystalizacji przyjmuje postać drobnoziarnistą,
niekiedy krupkowatą. W smaku słodki ,słodko-ostry, często lekko
gorzkawy. Jest miodem bardzo aromatycznym. Miód lipowy jest bogaty w
enzymy. W zakresie działania leczniczego miód lipowy uważany jest
powszechnie za najlepszy środek przy przeziębieniu, grypie, w chorobach z
wysoką temperaturą, schorzeniach górnych i dolnych dróg oddechowych.
Obniża ciśnienie krwi. Miód lipowy polecany jest również w schorzeniach
układu nerwowego, stresie i bezsenności.
Miód za spadzi liściastej
Ta odmiana miodu występuje w Polsce bardzo rzadko i pochodzi głównie
ze spadzi topoli ,brzozy i lipy (jak również z tzw. rosy miodowej,
wytwarzanej gł. przez zboża i trawy, a także przez drzewa owocowe).
Barwa od zielonkawo-herbacianej do jasnobrązowej. Po skrystalizowaniu
staje się ciemniejszym. W smaku łagodny z żywicznym posmakiem. Miód
spadziowy w formie płynnej jest gęstą cieczą, a po skrystalizowaniu jest
średnioziarnisty. Zakres działania miodu ze spadzi liściastej jest
podobny do spadzi iglastej. Działa moczopędnie ,przeciwzapalnie,
wykorzystany jest w leczeniu chorób dróg żółciowych, wątroby i jelit.
Pyłek pszczeli (obnóża)
Pyłek to męskie komórki rozrodcze kwiatów. Pszczoła strąca pyłek z
pylników kwiatów, następnie miesza go z odrobiną wydzieliny gruczołów
ślinowych lub nektaru i transportuje do ula w tzw. koszyczkach na 3
parze odnóży. Pyłek kwiatowy jest najwartościowszym, odżywczym produktem
roślinnym. Bywa różnokolorowy od białego poprzez wszystkie odcienie
żółtego ,czerwonego, po zielony ,błękitny, czarny. Dla pszczół pyłek
jest źródłem białka niezbędnego dla żywienia larw i młodych robotnic.
Tak uformowane obnóża przynoszone są do ula, gdzie po dodaniu miodu i
enzymów składane są w komórkach. Zachodzące procesy fermentacyjne
powodują że powstaje wartościowe pożywienie zwane pierzgą. Przynoszony
pyłek przez pszczoły jest im podbierany następnie suszony i udostępniony
do sprzedaży. Skład pyłku jest bardzo bogaty zawiera ponad 250 związków
chemicznych. Pyłek jest skutecznym lekiem w takich chorobach jak :
wrzody żołądka, dwunastnicy, przewlekłe biegunki i uporczywe zaparcia.
Wzmacnia system odpornościowy. Jest pomocny w zaburzeniach wzrostu i
procesach rozwojowych. Stosowany jest w leczeniu zmian zapalnych i
przerostowych gruczołu krokowego (prostaty). Sprzyja długowieczności.
Propolis – kit pszczeli
Propolisem nazywamy balsamiczno-żywiczną substancję powstałą przy udziale pszczół z żywiczno-woskowych wydzielin pączków drzew liściastych i iglastych oraz z lepkiej wydzieliny liści i łodyg niektórych roślin zielonych. Propolis jest substancją barwy od jasno brązowej po brunatną a nawet czarną. Kolor propolisu jest zależny od tego z jakiego źródła pszczoły czerpały surowiec. Propolis służy pszczołom do dezynfekcji ula, uszczelnianiu otworów o rozmiarach mniejszej niż 4,5 mm , do dezynfekcji komórek przed złożeniem w nich jajeczek przez matkę pszczelą, do powlekania ścian ula i wszystkich jego wewnętrznych części, do mumifikacji uśmierconych w ulu większych gabarytowo intruzów, których pszczoły nie mogły wynieść. Krótko mówiąc propolis pomaga pszczołom utrzymać higienę i chroni je przed chorobami. Skład propolisu jest bardzo złożony i dość skomplikowany. Jak dotąd w propolisie wyodrębniono ok. 300 substancji aktywnych. Smak propolisu jest gorzki i ostry. Ma przyjemny dla ludzkiego nosa zapach, przypominający wosk, miód i zapach niektórych korzeni. Propolis można łatwo rozproszkować gdy na jakiś czas wstawimy go do lodówki. Propolis rozpuszcza się w alkoholu, lecz najlepiej w spirytusie. Propolis jest wrażliwy na temperaturę, ogrzany powyżej 40şC traci swoje lecznicze właściwości. Stosowanie propolisu w lecznictwie jest bardzo rozległe. Propolisem interesują się wszystkie kierunki medycyny. Na co polecamy propolis. Niszczy i blokuje wszelkie drobnoustroje, bakterie, grzyby chorobotwórcze, wirusy, pierwotniaki. Hamuje wzrost komórek nowotworów, zwłaszcza szyjki macicy, piersi, wątroby, czerniaka właściwego, okrężnicy, nerek. Pomaga w leczeniu chorób wrzodowych żołądka. Działa znieczulająco. Pomaga w leczeniu gruczołu krokowego, trudno gojących się ran, oparzeń, odmrożeń. Ponadto skutecznie leczy ropne choroby skóry. Stosowany jest przy leczeniu trądziku. Wspomaga leczenie zębów (w przypadku paradontozy należy pocierać dziąsła tamponem nasączonym propolisem). Poprawia też pamięć i koi nerwy.